Recykling Rejs – odzyskuj tworzywa sztuczne
Tegoroczna akcja recykling „Rejs – odzyskuj tworzywa sztuczne”, którą Fundacja PlasticsEurope Polska już po raz szósty organizuje wspólnie z podróżnikiem Dominikiem Dobrowolskim, wystartuje i zakończy się w Gdańsku. Na kolejnych przystankach odbywać się będą spotkania z lokalnymi społecznościami, których celem jest edukowanie i informowanie, jak przeciwdziałać zaśmiecaniu środowiska wodnego oraz jak właściwie postępować z odpadami, aby wykorzystać ich wartość i chronić zasoby. W tym roku ponownie dodatkowym partnerem wyprawy jest Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań SA.
„Tym razem mam przed sobą jedynie nieco ponad 500 km spływu połączonymi pętlami Żuławską i Toruńską, co nie oznacza, że wyprawa będzie należała do łatwych - przede mną wiosłowanie pod prąd, kanały, pochylnie, śluzy, jeziora, bagna, przenoski, zwałki i dzika Drwęca. To jeden z najciekawszych turystycznie szlaków wodnych w Polsce, szczególnie cennych przyrodniczo” – zauważa Dominik Dobrowolski, dodając „Trasa spływu, zaplanowanego na około dwa tygodnie podzielona jest na 14 odcinków, a większe spotkania odbędą się m.in. w Gdańsku (start i koniec), Elblągu, Ostródzie, Iławie, Toruniu, Bydgoszczy i Grudziądzu”.
„Przebiegająca po pętli trasa szóstej z kolei edycji Recykling Rejs jest symbolicznie związana z koniecznością zawracania do obiegu zasobów, w tym odpadów, co jest myślą przewodnią najważniejszego obecnie projektu legislacyjnego UE, czyli projektu Gospodarki o Obiegu Zamkniętym (Circular Economy). Po raz pierwszy w ustawodawstwie dotyczącym zagospodarowania odpadów zaakcentowano konieczność ograniczenia zaśmiecenia środowiska morskiego - w nowym pakiecie Circular Economy redukcja zaśmiecenia środowiska morskiego zawarta jest w Planie Działań. Walcząc z zaśmieceniem środowiska, promujemy jednocześnie selektywną zbiórkę odpadów, która jest podstawą zwiększania recyklingu i zawracania do obiegu surowców wtórnych” mówi Kazimierz Borkowski, dyrektor Fundacji PlasticsEurope Polska.
W Polsce, mimo zmian w prawodawstwie zainicjowanych ponad 5 lat temu, nie widać zdecydowanych postępów w zagospodarowaniu odpadów. Choć poprawia się poziom selektywnej zbiórki, to w dalszym ciągu ilość i jakość zbieranych surowców jest niewystarczająca by zdecydowanie zwiększyć recykling, który w myśl pakietu Circular Economy już za 4-5 lat powinien wzrosnąć ponad 2-krotnie. W odniesieniu do odpadów tworzyw sztucznych podstawowym sposobem ich zagospodarowania w naszym kraju pozostaje niestety składowanie - na wysypiska trafia 56% tych odpadów. Recykling stanowi ok. 25%, a odzysk energii (głównie poprzez wykorzystanie odpadów tworzyw do produkcji paliw alternatywnych) tylko 19%. W Europie średnio odzyskuje się w recyklingu 30% odpadów tworzyw, w odzysku energii 40%, a tylko 30% jest składowane na wysypisku*.
Ocenia się, że ponad 80% zanieczyszczeń w środowisku morskim ma swoje źródło na lądzie – odpady, które przedostały się do środowiska spływają do mórz i oceanów. Pozostałe 20% trafia do wody bezpośrednio wskutek działalności człowieka na morzach i oceanach. Przemysł tworzyw sztucznych uważa, że plastikowe śmieci są nie do zaakceptowania w środowisku naturalnym, niezależnie od sposobu w jaki się tam dostały: czy wskutek niedbałości i śmiecenia, czy wskutek niewłaściwej gospodarki odpadami, czy z powodu wypadków. Odpady tworzyw to cenny surowiec wtórny i tak powinny być traktowane.
W opublikowanym pod koniec maja tego roku najnowszym raporcie UNEP na temat plastikowych śmieci w środowisku morskim stwierdzono, że najbardziej skutecznym środkiem do szybkiego zmniejszenia ilości odpadów trafiających do wód jest poprawa zbiórki i zagospodarowania tych odpadów, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Wg UNEA tylko dzięki połączeniu programów zapobiegania zaśmieceniu z gospodarką odpadami prawdziwie ukierunkowaną na ochronę środowiska będzie można osiągnąć trwały sukces w walce z zanieczyszczeniem mórz.
Jak zauważa Kazimierz Borkowski „Tworzywa są wytrzymałe i jednocześnie lekkie. To niezwykły materiał, który przynosi społeczeństwu konkretne korzyści, począwszy od oszczędności energii i innych zasobów poprzez zmniejszenie strat żywności, po ochronę zdrowia i zapewnienie bezpieczeństwa. Ale jeżeli te materiały nie są właściwie użytkowane i zagospodarowywane to nie wykorzystuje się w pełni ich wszystkich zalet środowiskowych. Zgadzamy się z konkluzjami UNEA, że tylko współpraca przemysłu, społeczeństwa i wszystkich innych interesariuszy pozwoli na rozwiązanie problemu zanieczyszczenia środowiska morskiego”.
Organizacje przemysłu tworzyw sztucznych z całego świata od lat angażują się w liczne programy, których celem jest ocena skali zanieczyszczenia środowiska wodnego przez odpady plastikowe i ich rzeczywistego wpływu na ekosystem a także promocja właściwych postaw prośrodowiskowych. W tym zakresie prowadzą lub współfinansują badania naukowe i wdrażają projekty informacyjne i edukacyjne mające na celu podniesienie świadomości mieszkańców o konieczności prawidłowego obchodzenia się z odpadami.
Akcje „Recykling Rejs – odzyskuj tworzywa sztuczne” to jeden ze 260 projektów prowadzonych aktualnie na całym świecie w ramach inicjatywy światowego przemysłu tworzyw sztucznych „Marine Litter Solutions” (www.marinelittersolutions.com), zainicjowanej w 2011 roku. Opublikowany właśnie najnowszy raport podsumowujący 5 lat inicjatywy, wskazuje że obecnie jest w nią zaangażowanych aż 65 organizacji z 34 krajów.
Codzienna relacja z wyprawy na www.recykling-rejs.pl oraz na www.facebook.com/RecyklingRejs
*Dane za 2014, źródło: raport PlasticsEurope „Tworzywa sztuczne – fakty 2015”